Artykuł
Smardów - wieś licząca 231 mieszkańców, położona w płn-wsch. części gminy. Od północy graniczy z Wysockiem Wielkim. Pierwsze zachowane wzmianki o Smardowie pochodzą z początku XV w. Była to wieś rycerska. W połowie XVI w. podzielony został między kilku właścicieli. W II poł. XIX w. wraz z Holendrami Wysockimi tworzył okręg wiejski liczący 248 mieszkańców, w tym 140 protestantów. Na wschodnim krańcu Smardowa, przy skrzyżowaniu, znajduje się kapliczka z figurą Matki Boskiej a dalej budynek starej szkoły, który pełni funkcje świetlicy wiejskiej. Do Smardowa należy również cmentarz ewangelicki, zwany potocznie „niemieckim", który znajduje się w niedaleko od centrum wsi, przy żółtym szlaku pieszym.
Edmund Radziszewski