Artykuł
(1508-1699)
Rafał Leszczyński (zm. 1527) - biskup płocki, był sekretarzem królewskim. Pochłonięty służbą dyplomatyczną zdał administrowanie swoimi dobrami bratu Janowi Leszczyńskiemu (zm.1535). Wspólnie w 1515 r. nabyli od synów Jana Kośmidra Gruszczyńskiego ich działy we wsi Zębców (Ząbcew) za 100 grzywien. W 1518 r. Jan Leszczyński kupił od Marcina i Aukta Kośmidrów z Gruszczyc następną (?) część wsi Zębców. Dobra Leszczyńskich w powiecie kaliskim zaczęły się szybko rozrastać. Jan Leszczyński ożenił się po 1520 r. z Marią de Marcellanges. W 1527 r. przejął w całości dobra gołuchowskie po zmarłym bracie. W 1526/27 urodził się Janowi Leszczyńskiemu jedyny syn Rafał (zm.1592). Różne powiązania i układy rodzinne powodowały spory i próby sięgnięcia po część dóbr Jana Leszczyńskiego przez Marcina Zborowskiego. W każdym bądź razie w 1529 Jan Leszczyński dziedziczył w Gołuchowie, Morzy, Kajewie, Chynowej a w 1530 r. król Zygmunt utrzymał go w prawie własności wsi Przygodzice oddalając pretensje Marcina Zborowskiego, następnie jednak król udzielił zgody na wykup wsi przez Zborowskiego, do czego nie doszło. Spadkobiercą wielu wsi w kaliskim pozostał więc jedyny syn Rafał; należały do niego: Gołuchów, Przygodzice, Kuźnica Przygodzicka, Chynowa, część Sadowia, Topola, Zębców i kilkanaście innych. Przygodzice były jedną z kilku największych wsi w powiecie kaliskim (16 i ½ łana). W samym tylko województwie kaliskim posiadał Rafał Leszczyński 16 wsi, należał do najbogatszych panów w Wielkopolsce. Dziedziczył nie tylko po ojcu, ale i stryju i po bezdzietnym bracie stryjecznym. Dokupił wiele wsi w Wielkopolsce, również na Śląsku (Międzybórz) i w województwie sandomierskim (Baranów). Po ojcu otrzymał starostwo radziejowskie, miał też królewszczyzny w województwie kaliskim, a także starostwa w Prusach Książęcych (kwidzyńskie i działdowskie). Jego rezydencją był Gołuchów, gdzie wzniósł ok. r.1560 dwór obronny. Z dwóch małżeństw pozostawił ośmioro dzieci
W 1600 r. Wacław Leszczyński (ok.1576-1628) z przeprowadzonego działu z bratem Andrzejem wziął Gołuchów i Przygodzice z przyległymi wsiami, majętność zarzecką i dopłatę pieniężną. Początkowo był bardzo aktywnym innowiercą, około 1600 roku przeszedł jednakże na katolicyzm i związał się mocno z jezuitami. Odziedziczonymi po ojcu dobrami zarządzał jednak źle, obciążając je znacznymi długami. W 1610 roku sprzedał za 102 tys. zł majątek przygodzicki, który zdołał odkupić w 1614 r., ale chyba już znacznie uszczuplony. W 1624 r. biskup poznański Jan Wężyk na żądanie tegoż Wacława Leszczyńskiego, kanclerza wielkiego koronnego, „wyniósł" kościół przygodzicki do rzędu kościołów parafialnych, pod warunkiem, że Leszczyński kościół uposaży. Kościół stał przy drodze do Wysocka. Do nowej parafii miały zostać włączone wsie: Przygodzice, Wysocko Małe, Janków, Topola Wielka i Mała, Zębców i Dębnica (?). Parafię miano uposażyć w dom przeznaczony na plebanię, łan roli, dziesięciny z folwarków, meszne od kmieci, żywy inwentarz, daninę z rybołówstwa, wyrąb drzewa, osobną dotację dla wikarego i nauczyciela, a dla plebana w Wysocku Wielkim Leszczyński jako odszkodowanie wyznaczył czynsz od 100 grzywien. Erekcja kościoła miała zostać wykonana, mimo że zgody na to nie wyraził pleban wysocki Maciej, a o dziesięcinę z Zębcowa toczył się spór z plebanem ostrowskim. Uposażenie zatwierdził sam król Zygmunt III. Wszystkie przesłanki wskazują jednak na to, że kościół pozostał nadal tylko filialnym, gdyż Wacław Leszczyński nie zdołał przekazać niezbędnego do jego funkcjonowania uposażenia, zmarł w maju 1628 r. Po jego śmierci synowie Andrzej i Władysław sprzedali, obciążone ponad 100 tysiącami zł długu, dobra przygodzickie Andrzejowi Tuczyńskiemu ożenionemu z ich siostrą Marianną. Wkrótce znalazły się one w rękach Kacpra Dönhoffa, by jednak następnie powrócić jeszcze na kilkadziesiąt lat w ręce Leszczyńskich
W 1634 r. Jan Leszczyński (zakonnik-jezuita) w imieniu swoim i braci: Andrzeja opata przemęckiego oraz Władysława dworzanina królewskiego, sprzedali Kasprowi Döhoffowi za 35.000 złotych: Bledzianów, Dębnicę, Przygodzice, Wysocko Małe, Janków, Chynowę, Szperek, Zembców. W 1642 r. Kasper Dönhoff odstąpił je swojemu synowi Stanisławowi, a brat tegoż Zygmunt zrzekł się ich na rzecz Bogusława Leszczyńskiego W 1638 r. Bogusław ożenił się z Anną Dönhoffówną, córką Kaspra za którą dostał 75.000 florenów posagu i 25.000 florenów w wyprawie. W drugiej połowie lat 40. dobra przygodzickie wróciły do Bogusława Leszczyńskiego. Ostatnim właścicielem był Rafał Leszczyński (1650-1703), syn Bogusława podkanclerzego koronnego i Anny Denhoffówny.W 1685 r. Bogusław (ok. 1645-1691) opat łucki przyłączył do dóbr przygodzickich miasto Ostrów. Ostatni właściciel Przygodzic - Rafał był bardzo bogatym, wyzbył się wielu dóbr na łączną sumę około półtora miliona zł. W 1699 r. pozbył się dóbr przygodzickich. Ożeniony z Anną Jabłonowską, córką hetmana Stanisława Koniecpolskiego, miał jedynego syna Stanisława - przyszłego króla Polski.
Wytłuszczonym drukiem właściciele Przygodzic
Edmund Radziszewski
